«لَوْ لَمْ تُذْنِبُوا لَخَشِيتُ عَلَيْكُم ْ مَا هُوَ أَكْبَرُ مِنْ ذَلِكَ الْعُجْبَ»
اگر هیچ گناهی انجام ندهید از چیز خطرناک تری بر شما می ترسم از عجب
منبع
بحارالانوار ج ۶۹ ح ۳۲۹
پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و اله می فرمایند
«لَوْلَا أَنَّ الْمُؤْمِنَ يُعْجَبُ بِعَمَلِهِ لَعُصِمَ مِنْ الذَّنْبِ حَتَّى لَا يَهُمَّ بِهِ وَلَكِنَّ الذَّنْبَ خَيْرٌ لَهُ مِنَ العُجبِ»
اگر مومن به خاطر اعمال خویش دچار عجب نمی شد، به درجه ی عصمت از گناه می رسید به طوری که حتی قصد گناه هم نمی کرد ولی گناه برای او از عجب بهتر است
منبع
کنزالعمال حدیث ۷۶۷۶
حضرت علی علیه السلام می فرمایند
«سَيِّئَةٌ تَسُوءُكَ خَيْرٌ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ حَسَنَة تُعْجِبُكَ»
خطایی که باعث ناراحتی تو شود، نزد خداوند از کار نیکی که باعث عجب تو شود بهتر است
منبع
نهج البلاغه، حکمت ۴۶
دعا برای استقامت و تحمّل مشکلات
قالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی* وَیسِّرْ لِی أَمْرِی* وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّن لِّسَانِی* یفْقَهُواْ قَوْلِی
(موسی) گفت: «پروردگارا! سینه ام را برایم بگشا؛* و کارم را برایم آسان گردان؛* و گره از زبانم بگشای؛* تا سخن مرا به طور عمیق بفهمند.
نکته ها و اشاره ها
1⃣ مقصود از «شَرْح صَدْر» همان روح بزرگ فکر بلند، عقل توانا، حوصله ی فراوان، استقامت و تحمّل مشکلات است که یکی از وسایل پیروزی رهبران انقلابی است.
2⃣ در حدیثی از امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند
وسیله ی رهبری و ریاست سینه ی گشاده و شرح صدر است
3⃣ در این آیات موسی از خدا می خواهد که «گره از زبانش» بگشاید یعنی موانع فهم سخن او را بر طرف سازد تا بتواند آن چنان فصیح و بلیغ سخن بگوید که هر شنونده ای به راحتی و عمیقاً سخنان او را درک کند.
آموزه ها و پیام ها
1⃣ برای هر کاری برنامه و وسایلی لازم است که از قبل پیش بینی شود، همان طور که پیامبران نیز از این وسایل عادی استفاده می کردند.
2⃣ آمادگی روحی، قدرت تفکر، نیروی بیان امداد الهی و داشتن یاوری نیرومند و مورد اطمینان از لوازم رهبری است.
3⃣ هدف برنامه ها و مبارزات رهبران الهی، گسترش تسبیح و ذکر خداست.
منبع
تفسیر قرآن مهر، جلد سیزدهم صفحه ۴۶
ﻭ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭﻗﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﺍﺝ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﺮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻠﺎﺋﻜﻪ ﺍﻯ ﭼﻨﺪ ﺩﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻩ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ﺑﻪ ﺑﻨﺎﻯ ﺍﺑﻨﻴﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺑﺎﺯ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ. ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺑﻪ ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺳﺒﺐ ﺍﻳﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﺫﻛﺎﺭ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﺖ. ﻫﺮ ﻭﻗﺖ ﺫﻛﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪ، ﻣﻮﺍﺩﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ، ﭘﺲ ﻣﻠﺎﺋﻜﻪ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺑﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ، ﻭ ﻭﻗﺘﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺫﻛﺮ ﺑﺎﺯ ﻣﺎﻧﻨﺪ، ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺍﺯ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺯ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ
ﺑﺎﻟﺠﻤﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻬﺸﺖ ﻭ ﺟﻬﻨﻢ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﻫﻤﺎﻥ ﺻُﻮَﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺍﻓﻌﺎﻝ ﺣﺴﻨﻪ ﻭ ﺳﻴﺌﻪ ﺑﻨﻰ ﺁﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺟﻮﻉ ﻛﻨﻨﺪ، ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻭ ﺗﻠﻮﻳﺢ ﺷﺪﻩ، ﻣﺜﻞ ﻗﻮﻝ ﺧﺪﺍﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﻭﺟﺪﻭﺍ ﻣﺎ ﻋﻤﻠﻮﺍ ﺣﺎﺿﺮﺍ. ﻭ ﻗﻮﻟﻪ: ﺍﻧﻤﺎ ﻫﻰ ﺍﺀﻋﻤﺎﻟﻜﻢ ﺗﺮﺩ ﺍﻟﻴﻜﻢ
منبع
چهل حدیث امام خمینی (ره)
امیرالمؤمنین امام على علیهالسلام در بازگشت از صفّين و هنگام نزديك شدن به گورستان كوفه فرمودند
يا أهلَ الدِّيارِ المُوحِشَةِ، و المَحالِّ المُقفِرَةِ، و القُبورِ المُظلِمَةِ، يا أهلَ التُّربَةِ، يا أهلَ الغُربَةِ، يا أهلَ الوَحدَةِ، يا أهلَ الوَحشَةِ، أنتُم لَنا فَرَطٌ سابِقٌ، و نَحنُ لَكُم تَبَعٌ لاحِقٌ، أمّا الدُّورُ فَقَد سُكِنَتْ، و أمّا الأزواجُ فَقَد نُكِحَتْ، و أمّا الأموالُ فَقَد قُسِمَتْ
هذا خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمَّ التَفَتَ إلى أصحابِهِ ـ فقال : أما لَو اُذِنَ لَهُم في الكَلامِ لأَخبَرُوكُم أنَّ خَيرَ الزّادِ التَّقوى
اى خفتگان خانههای تنهايى و جاهاى خشکوخالی، و گورهاى ظلمانى
اى خاکنشینان، اى ساكنان ديار غربت، اى تنهايان، اى بى همدمان
شما پيشروان ماييد كه جلوتر از ما رفتيد و ما نيز در پى شما آمده به شما خواهيم پيوست.
در خانههای شما، كسانِ ديگر جاى گرفته اند و همسرانتان شوهر کردهاند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم؛ شما چه خبر داريد؟
امام سپس رو به ياران خود كردند و فرمودند بدانيد كه اينان اگر اجازه سخن گفتن داشتند، به شما خبر میدادند كه بهترين رهتوشه تقوا است
?? منبع
نهج البلاغه حکمت ۱۳۰
امیرالمؤمنین امام على علیهالسلام در بازگشت از صفّين و هنگام نزديك شدن به گورستان كوفه فرمودند
يا أهلَ الدِّيارِ المُوحِشَةِ، و المَحالِّ المُقفِرَةِ، و القُبورِ المُظلِمَةِ، يا أهلَ التُّربَةِ، يا أهلَ الغُربَةِ، يا أهلَ الوَحدَةِ، يا أهلَ الوَحشَةِ، أنتُم لَنا فَرَطٌ سابِقٌ، و نَحنُ لَكُم تَبَعٌ لاحِقٌ، أمّا الدُّورُ فَقَد سُكِنَتْ، و أمّا الأزواجُ فَقَد نُكِحَتْ، و أمّا الأموالُ فَقَد قُسِمَتْ
هذا خَبَرُ ما عِندَنا فَما خَبَرُ ما عِندَكُم ؟ ـ ثُمَّ التَفَتَ إلى أصحابِهِ ـ فقال : أما لَو اُذِنَ لَهُم في الكَلامِ لأَخبَرُوكُم أنَّ خَيرَ الزّادِ التَّقوى
اى خفتگان خانههای تنهايى و جاهاى خشکوخالی، و گورهاى ظلمانى
اى خاکنشینان، اى ساكنان ديار غربت، اى تنهايان، اى بى همدمان
شما پيشروان ماييد كه جلوتر از ما رفتيد و ما نيز در پى شما آمده به شما خواهيم پيوست.
در خانههای شما، كسانِ ديگر جاى گرفته اند و همسرانتان شوهر کردهاند و اموالتان تقسيم شده است. اين خبرى است كه ما داريم؛ شما چه خبر داريد؟
امام سپس رو به ياران خود كردند و فرمودند بدانيد كه اينان اگر اجازه سخن گفتن داشتند، به شما خبر میدادند كه بهترين رهتوشه تقوا است
?? منبع
نهج البلاغه حکمت ۱۳۰
از افراد بى شخصيت بترس
امام على بن محمّد تقى (هادى) عليه السلام مى فرمايد
منْ هانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلا تَأمَنْ شَرَّهُ «1»
آن كسى كه شخصيتى براى خود قائل نيست از شر او برحذر باش!
شرح كوتاه
در حقيقت يكى از مهمترين عواملى كه جلو فساد و بدكارى را مى گيرد وجود شخصيّت يا لااقل احساس شخصيّت است، افراد با شخصيّت يا آنها كه براى خودش شخصيّتى قائلند هر چند در نظر ديگران چندان شخصيّتى نداشته باشند، به خاطر حفظ موقعيّت خود هم كه باشد از انجام بسيارى از زشتكارى ها و اعمال خلاف خوددارى مى كنند، ولى همين كه احساس كردند نه آبرويى دارند و نه احترام و شخصيّتى، از هيچ چيز پروا نخواهند كرد.
لذا امام عليه السلام مى فرمايد از اين گونه افراد بپرهيز
و نيز به همين دليل يكى از نكات مهم تربيت فرزند يا تربيت افراد انسان به طور كلى اين است كه در آنها ايجاد شخصيّت شود و احساس كنند شخصيّت ويژه اى دارند، به عكس خرد كردن شخصيّت افراد اثر بسيار بدى از لحاظ تربيتى دارد.
منبع
تحف العقول، صفحه ۳۶۲
از افراد بى شخصيت بترس
امام على بن محمّد تقى (هادى) عليه السلام مى فرمايد
منْ هانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلا تَأمَنْ شَرَّهُ «1»
آن كسى كه شخصيتى براى خود قائل نيست از شر او برحذر باش!
شرح كوتاه
در حقيقت يكى از مهمترين عواملى كه جلو فساد و بدكارى را مى گيرد وجود شخصيّت يا لااقل احساس شخصيّت است، افراد با شخصيّت يا آنها كه براى خودش شخصيّتى قائلند هر چند در نظر ديگران چندان شخصيّتى نداشته باشند، به خاطر حفظ موقعيّت خود هم كه باشد از انجام بسيارى از زشتكارى ها و اعمال خلاف خوددارى مى كنند، ولى همين كه احساس كردند نه آبرويى دارند و نه احترام و شخصيّتى، از هيچ چيز پروا نخواهند كرد.
لذا امام عليه السلام مى فرمايد از اين گونه افراد بپرهيز
و نيز به همين دليل يكى از نكات مهم تربيت فرزند يا تربيت افراد انسان به طور كلى اين است كه در آنها ايجاد شخصيّت شود و احساس كنند شخصيّت ويژه اى دارند، به عكس خرد كردن شخصيّت افراد اثر بسيار بدى از لحاظ تربيتى دارد.
منبع
تحف العقول، صفحه ۳۶۲
لوازم زندگی ازنظرامام صادق عليه السلام
قال الصادق علیه السلام خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ يَزَلْ ناقِصَ العَيْشِ زائِل َالْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ
امام صادق عليه السلام پنج چيز است كه هر كس يكى از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگى اش كمبود دارد و كم خرد و دل نگران است
فاَوَّلُّها صِحَّةُ البَدَنِ
اول تندرستى
و الثّانيَةُ: اَلاَْمْن
دوم امنيت
و الثّالِثَةُ اَلسَّعَةُ فِى الرِّزْقِ
سوم روزى فراوان
و الرّابِعَةُ: اَلاَْنيسُ الْمُوافِقُ قال الراوى قُلْتُ: و مَا الاَْنيسُ الْمُوافِقُ؟ قال اَلزَّوجَةُالصّالِحَةُ،وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَليطُ الصّالِحُ
چهارم همراهِ هم رأى راوى پرسيد همراهِ هم رأى كيست؟ امام فرمودند همسر و فرزند وهمنشين خوب
و الخامِسَةُ وَ هِىَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ الدَّعَةُ
پنجم كه در برگيرنده همه اينهاست رفاه و آسايش است
منبع
خصال ابواب پنج گانه ص ۲۸۴