فرق مکر خدا با مکر بنده که نمونه اش را خداوند در آیه 54 سوره آل عمران ( و مَكَرُوا وَمَكَرَ اللَّهُ وَاللَّهُ خَيرُ الْمَاكِرِينَ  ) فرموده است، چیست ؟

 پاسخ:

مکر بنده، عبارت از فریب و خدعه است که بندگان برای حفظ نفس خود و استیلای بر غیر و رسیدن به غرض فاسد خود می نمایند .

اما مکر خداوند متعال ، عبارت است از یک نوع عقوبت و انتقام و قهر که در مقابل عمل زشت بنده اش جاری می فرماید و آن عقوبت از طریقی است که بر بنده مخفی باشد و نداند که مورد قهر و انتقام است مثل ((املاء)) و آن مهلت دادن کفار و فساق است تا طغیان ایشان زیاد شود و در نتیجه استحقاق عقوبتشان در آخرت زیاد گردد.

????هم چنین مانند ((استدراج )) که عبارت از این است که هرگاه بنده ای گناه تازه نماید ، خداوند نعمت تازه به او بدهد تا در اثر اشتغال به نعمت ، خود را عاصی نبیند و استغفار نکند ؛

????چنانچه از حضرت صادق ( علیه السّلام ) مروی است هنگامی که بنده ای مورد نظر و لطف خداوند است و به او اراده خیر دارد ، پس چنین بنده ای اگر گناهی کرد ، دنبالش خداوند او را به ناراحتی مبتلا می فرماید تا استغفار را به او یادآوری کند و خود را از آن گناه پاک نماید و هنگامی‌که بنده ای از نظر لطف خداوند افتاد ، پس گناهی کرد ، خداوند به دنبالش نعمت تازه ای به او عنایت می فرماید و در نتیجه استغفار را فراموش می کند و به آن گناه مداومت می نماید . این است فرموده خداوند : ((درجه آنها را می گیریم از جایی که نمی دانند)) .

????برگرفته از پاسخ های آیت الله دستغیب در کتاب 82 پرسش، ص 16