آیا امام زمان (عج)بر اعمال ما ناظر هستند ؟ چگونه ؟

✍امام عصر (ع) نه تنها بر اعمال ما بلكه به همه حوادث عالم احاطه علمی دارد. اثبات این مطلب غیر از تحلیل چگونگی این احاطه است. اثبات این مطلب از راه نقل روایات متواتره ای ممكن است كه در جوامع حدیث شیعه ـ مانند كافی، بصائر، كتب شیخ صدوق و كتاب بحارالانوار و غیر آنها ـ ضبط شده است. به موجب این روایات كه به حد و حصر نمی آید امام از راه موهبت الهی، به همه چیز واقف و از همه چیز آگاه است و هر چه را بخواهد به اذن خدا با توجهی كه می كند، می داند.(ر.ك. به “معنویت تشیع"، علامه طباطبائی، ص214)  برای این مطلب برهان عقلی هم اقامه كرده اند، كه به تعبیر مرحوم علامه تقریر آن به سلسله ای از مسائل پیچیده عقلی متوقف است؛ و چون از موضوع سؤال خارج است، ما هم از آن می گذریم.

 اما در مقام تحلیل چگونگی این علم به اجمال می توانیم بگوئیم كه امام زمان علیه السلام انسان كامل است، و انسان كامل آئینه ای است كه جز جمال و كمال و جلال خداوند چیزی را نشان نمی دهد ـ یعنی هر آنچه از جمال و كمال و جلال حق در آن تابید همان را نشان می دهد. خاصیت آیینه شفاف آن است كه از خود چیزی ندارد، و هر صورتی كه در مقابل آن قرار گرفت همان را نشان می دهد.به عبارت دیگر، انسان كامل مظهر اسم اعظم خداست، و اسم اعظم نه لفظ است و نه مفهوم، بلكه مقامی است كه هر كس به آن مقام رسید می تواند در عالم تصرف كند و منشأ كارهای خارق العاده شود.بنابراین امام عصر علیه السلام كه مظهر اراده فعلی حق است، می تواند با اراده خود هر چه را خواست در خارج از صحنه نفس خود محقق كند، یعنی همانگونه كه با صدور فرمان “كُن” ـ یعنی باش ـ اراده تكوینی خداوند محقق می شود، با “بسم الله” آن حضرت نیز هر چیزی محقق می گردد. “بسم الله” آن حضرت به منزله “كن"(موجود باش) خداوند است.

 این اجمالی از مقام امام معصوم و انسان كامل بود، كه با توجه به آن علم او به حوادث عالم هم روشن می شود. تمام حوادث بزرگ و كوچك نظام هستی حتی پلك زدن انسانها، قیام و قعودشان، افتادن برگی از درخت و .. در معرض دید اوست.دالبته فرق او با دیگران این است كه دیگران به آن خزانه بی پایان راهی ندارند، لذا ممكن است دلشان بخواهد چیزی را بدانند، ولی نتوانند؛ اما حضرت كه كلید دار آن خزانه بی پایان است، هر چه را بخواهد می تواند بداند.

 از این رو در روایت آمده است:
«إن الإمام إذا شاء أن یعلم علم»
 یعنی امام معصوم هر چه را بخواهد بداند می داند.

منابع:ر.ك. به “علی علیه السلام، مظهر اسمای حسنای الهی"، آیت الله جوادی آملی)