? ماه رمضان، به مهمانی خدا برویم ?
?? شهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ القُرْآنُ هُدی لِلْنَّاسِ وَ بَینتٍ مِنَ الهُدَی وَ الفُرْقَانِ فَمَنْ شَهِدَ مِنکمُ الشَّهْرَ فَلْیصُمْهُ وَ مَنْ کانَ مَرِیضاً أَوْ عَلَی سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیامٍ أُخَرَ یرِیدُ اللَّهُ بِکمُ الیسْرَ وَ لا یرِیدُ بِکمُ العُسْرَ وَ لِتُکمِلُوا العِدَّةَ وَ لِتُکبِّرُوا اللَّهَ عَلَی مَا هَدَیکمْ وَ لَعَلَّکمْ تَشْکرُونَ ??
ماهِ رمضان (ماهی است) که قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالی که [آن قرآن ] راهنمای مردم و نشانه هایی از هدایت و جدا کننده [حق از باطل ] است. و هر کس از شما که (این) ماه را (در وطن خود) حاضر باشد پس باید آن (ماه) روزه بدارد. و کسی که بیمار یا در سفر است، پس تعدادی از روزهای دیگر (روزه بدارد). خدا، آسانی شما را می خواهد، و دشواری شما را نمی خواهد. و (این احکام را قرار دادیم) تا تعداد [این روزها] را تکمیل کنید؛ و تا خدا را به پاس اینکه شما را راه نمایی کرده بزرگ شمارید؛ و باشد که شما سپاسگزاری کنید.
? نکته ها و اشاره ها ?
1⃣در این آیه عظمت ماه رمضان بیان شده که ناشی از نزول قرآن است؛ یعنی قرآن آن قدر با عظمت است که نزول آن در ماه رمضان بدان شرافت داده است، اما در همین آیه اشاره شده که عظمت قرآن نیز به خاطر محتوای هدایتگر و روشنگر آن است؛ پس رمضان ماه قرآن و ماه بهره برداری از محتوای عالی آن است، یعنی رمضان و روزه با فهم و تدبّر در قرآن و استفاده از آن در ارتباط است؛ به عبارت دیگر، رمضان فرصتی طلایی برای خودسازی است که زمینه های هدایت، معرفت و راه یابی به حقایق قرآنی را فراهم می کند و کسانی می توانند ظرفیت بهتری برای دریافت قرآن پیدا کنند که با برنامه ی خاص این ماه، هم سنخی لازم را در خود ایجاد کنند.
2⃣در این آیه به چند ویژگی و صفت قرآن اشاره شده است که عبارت انداز:
الف) مایه ی هدایت مردم است و آنها را از تاریکی ها به سوی نور راه نمایی می کند.
ب) دلایل و نشانه های روشنی دارد.
ج) جدا کننده ی حق و باطل است.
? آموزه ها و پیام ها ?
1⃣قرآن آن قدر با عظمت است که نزول آن در ماه رمضان به آن ماه شرافت بخشیده است.
2⃣به هدایتگری و دلایل روشنگر و جداسازی حق و باطل در قرآن توجه کنید.
3⃣روزه ی ماه رمضان بر همه غیر از بیماران و مسافران واجب است.
4⃣مبنای قوانین الهی آسان گیری است، نه سخت گیری
??منبع
تفسیر قرآن مهر جلد دوم، صفحه ۱۰۸
استحباب خواندن دعای جوش کبیر و دعای جوشن صغیر در روز اوّل ماه رمضان
?1⃣جوش کبیر
از حضرت زین العابدین از پدرش از جد بزرگوارش امیرالمومنین علیهم السلام از رسول خدا صلّی الله علیه وآله نقل است که در یکی از غزوات، جوشنِ سنگینی بر تن پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله بود که ایشان را می آزرد، لذا حضرتش دست به دعا برداشت. پس جناب جبرائیل بر پیامبر نازل شد و چنین گفت:
? ای محمد پروردگارت به تو سلام می رساند و می فرماید که این جوشن را از تنت بیرون آور و این دعا را بخوان که برای تو و امّت تو امان می باشد …
?کسی که این دعا را با نیّت خالص در اوّل «ماه رمضان» بخواند، خداوند به وی ثواب لیلة القدر را اعطا می کند و برای وی هفتاد هزار ملک خلق می کند که خداوند را تسبیح و تقدیس می کنند و ثواب عمل ایشان برای وی منظور می شود …
?ای محمد! هرکس در ماه رمضان این دعا را سه بار یا یک بار بخواند، خداوند بدنش را بر آتش حرام کرده و بهشت برای وی واجب می شود، و خداوند دو فرشته را بر وی موکّل می گرداند که او را از معاصی حفظ کنند و در طول حیات و هنگام مرگش در امان الهی باشد.
?? منبع
بحارالأنوار، ج ۹۴ ص ۳۸۲ -۳۸۴ به نقل از مصباح کفعمی
?2⃣ جوشن صغیر
حضرت موسی بن جعفر علیهماالسلام از پدرانش علیهم السلام از حضرت حسین بن علی علیه السلام نقل می کند که امیرالمومنین علیه السلام به ایشان فرمودند: ای پسرم! می خواهی به تو سرّی از اسرار الهی را تعلیم دهم، آن سری که رسول خدا صلّی الله علیه وآله به من تعلیم فرمود و از اسراری است که کسی برآن اطلاع ندارد؟ گفتم: بله ای پدر بزرگوارم! فدای شما شوم.
? حضرتش فرمود: روز جنگ احد، روزی هولناک و بسیار گرم بود و بر تن پیامبر صلّی الله علیه وآله زرهی بسیار سنگین بود و لذا پبامبر توانایی گرما و حرارت آن زره را نداشت. پس پیامبر فرمودند: سر خود را به جانب آسمان برداشتم و دعا کردم. دیدم در های آسمان گشوده شد و جبرائیل بر من فرود آمد و به من سلام فرستاد و من پاسخ سلامش را دادم. پس گفت: خداوند بلند و بزرگوار به تو سلام می رساند و تو را به تحیّت و تعظیم مخصوص می دارد و می فرماید: این زره را از تنت بیرون آور و به جای آن، این دعا را بخوان که
? اگر این دعا را بخوانی و با خود داشته باشی، مثل زره بر بدن تو خواهد بود. گفتم: برادرم جبرئیل! این دعا مخصوص من است یا برای من و امّت من است؟ گفت:
?ای رسول خدا! این دعا هدیه ای از جانب خداوند برای تو و امّت تو می باشد. گفتم: برادرم جبرئیل! این دعا چه ثوابی دارد؟ … گفت:
?ای محمد، شنیدم خداوند باری فرمود: این دعا، پنج هزار سال قبل از آنکه دنیا را خلق کنم، بر سراپرده عرش نوشته شده بود. هر بنده ای که این دعا را با نیّت راستین و خالص و بدون آمیختگی با شکّ در اول ماه رمضان بخواند، خداوند به وی ثواب لیلة القدر را اعطا می کند، و خداوند در هر آسمان، هفتاد هزار ملک می آفریند و در بیت المقدس هفتاد هزار ملک، و در مشرق هفتاد هزار ملک، و در مغرب هفتاد هزار ملک خواهند بود که هر ملکی دارای هزار سر بوده، برای هر سری هزار دهان بوده؛ و در هر دهانی بیست هزار زبان می باشد که به لغات مختلف تسبیح خداوند را می کنند و ثواب تسبیح ایشان برای کسی است که این دعا را می خواند … رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: بنده ای از امّت من نیست که این دعا را در ماه رمضان سه بار یا یک بار بخواند، مگر آنکه خداوند بدنش را برآتش حرام کرده و بهشت برای او واجب می شود.
?? منبع
مهج الدعوات ص ۲۲۷ -۲۳۱
????????????
فصیلت ماه مبارک رمضان
????????????
أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنِ الْمِسْمَعِیِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یُوصِی وُلْدَهُ إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ
♦️ فأَجْهِدُوا أَنْفُسَکُمْ فَإِنَّ فِیهِ تُقَسَّمُ الْأَرْزَاقُ
♦️و تُکْتَبُ الْآجَالُ
♦️و فِیهِ یُکْتَبُ وَفْدُ اللَّهِ الَّذِینَ یَفِدُونَ إِلَیْهِ
♦️و فِیهِ لَیْلَةٌ الْعَمَلُ فِیهَا خَیْرٌ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ.
مسمعی می گوید امام صادق علیه السلام هنگام داخل شدن ماه رمضان، فرزندانش را سفارش می کرد و می فرمود: خودتان را به زحمت بیندازید و بکوشید؛
♦️ زیرا در این ماه روزی ها تقسیم می شود،
♦️اجلها معین می شود،
♦️زائران خانه خدا که به سوی او حرکت می کنند تعیین می شوند
♦️ و در این ماه شبی است که عمل در آن شب، از عمل هزار ماه برتر است.
?? منبع
اصول الکافی - مجلد۴ صفحه۶۶
دعای روز 1⃣ رمضان المبارک
????????????
? أللّهُمَّ اجعَل صِيامي فيهِ صِيامَ الصّائِمينَ وَ قِيامي فيهِ قيامَ القائِمينَ وَ نَبِّهني فيهِ عَن نَوْمَةِ الغافِلينَ وَ هَب لي جُرمي فيهِ يا إلهَ العالَمينَ وَ اعفُ عَنّي يا عافِياً عَنِ المُجرِمينَ.
✨ خدایا ! روزه ام را در این ماه ، روزهء روزه داران قرار ده ، و شب زنده داری ام را شب زنده داری شب زنده داران ، و بیدارم کن در آن از خواب بی خبران ، و ببخش گناهم را در آن ای معبود جهانیان ، و از من درگذر ، ای درگذرنده از گنهکاران.
?برگرفته از مفاتیح الجنان حاج شیخ عباس قمی اعلی الله مقامه الشریف
پاداش گرفتن روزه در ماه رمضان به خاطر اطاعت از خدا
?حضرت علي(علیه السلام) از پيامبر خاتم(صلی الله علیه و آله) نقل مي فرمايد:
«هيچ مؤمني نيست كه ماه رمضان را، به حساب خدا، روزه بگيرد، مگر آن كه خداي تبارك و تعالي، هفت خصلت را براي او لازم گرداند
✨1⃣ هرچه حرام در پيكرش باشد محو و ذوب گرداند.
✨2⃣به رحمت خداي عزوجل نزديك مي شود.
✨3⃣خطاي پدرش حضرت آدم را مي پوشاند.
✨4⃣خداوند لحظات جان دادن را براي او، آسان كند.
✨5⃣از گرسنگي و تشنگي روز قيامت در امان است.
✨6⃣خداي عزوجل از خوراكي هاي لذيذ بهشتي او را نصيب دهد.
✨7⃣ بالاخره خداي عزوجل، برائت و بيزاري از آتش دوزخ را به او عطا فرمايد
?? منبع
من لايحضر صدوق ۷۴/۲
بهترین روزها و ماه ها و عمل ها
از عبدالله بن عباس پرسیدند بهترین روزها کدام است و بهترین ماه ها کدام و بهترین عمل ها کدام است؟
گفت بهترین روزها، روز جمعه است و بهترین ماه ها، ماه رمضان است و بهترین عمل ها، نمازهاى یومیه است که در وقتش خوانده شود.
این سؤال و جواب را به امام علی (علیه السلام) گزارش دادند.
امام فرمود اگر از مشرق تا مغرب از هر یک از علما و حکما این سؤال را مى کردند، آنها همین جواب را مى دادند که ابن عباس داده است.
ولیکن من مى گویم بهترین عمل ها، عملی است که خدا آن را از تو قبول فرماید و بهترین ماه ها، ماهی است که در آن ماه از گناهان توبه کنى و به سوى خدا برگردى و بهترین روزها، روزى است که بیرون آیى به سوى خدا در آن روز در حالتى که ایمان داشته باشى.
?? منبع
کشکول منتظرى، صفحه ۹۳
خوشا به حال کسانی که ماه رمضان را درک می کنند
⬅️ قالَ النَّبِیُّ صلّی الله علیه و آله: مَا مِنْ لَيْلَةٍ إِلَّا وَ مَلَكُ الْمَوْتِ يُنَادِي: يَا أَهْلَ الْقُبُورِ، لِمَنْ تَغْبِطُونَ الْيَوْمَ وَ قَدْ عَايَنْتُمْ هَوْلَ الْمُطَّلِعِ؟ فَيَقُولُ الْمَوْتَى: إِنَّمَا نَغْبِطُ الْمُؤْمِنِينَ فِي مَسَاجِدِهِمْ، لِأَنَّهُمْ يُصَلُّونَ وَ لَا نُصَلِّي، وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ لَا نُزَكِّي، وَ يَصُومُونَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ لَا نَصُومُ، وَ يَتَصَدَّقُونَ بِمَا فَضَلَ عَنْ عِيَالِهِمْ وَ نَحْنُ لَا نَتَصَدَّق.
? رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: شبى نيست مگر آن که فرشته مرگ این گونه مردگان را ندا می کند: ای ساکنین قبرستان، شما ترس مرگ (یا ترس ورود به قبر) را شهود کردید، هم اکنون به چه کسی غبطه می خورید؟
? پس مردگان چنین می گویند: ما به افراد مؤمن در محلّ عبادتشان غبطه می خوریم، زيرا ايشان نماز می خوانند و ما نمی توانیم نماز بخوانیم، آن ها زكات می دهند و ما نمی توانیم زکات بدهیم، آن ها در ماه رمضان روزه می گيرند و ما نمی توانیم روزه بگيريم، آن ها از زيادى مالشان صدقه می دهند و ما نمی توانیم صدقه دهیم.
?? منبع
إرشاد القلوب، ج ۱ ص ۵۳
????????????
کیفر کسی که عمداً و بدون عذر در ماه رمضان روزه نگیرد و آن را گناه نداند.
????????????
حَمَّادٍ الرَّازِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ:
مَنْ أَفْطَرَ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ خَرَجَ رُوحُ الْإِيمَانِ مِنْهُ.
? حمّاد رازی گوید:
از امام صادق علیه السلام شنیدم که می فرمود: كسى كه روزه ی يك روز از ماه رمضان را [عمداً و بدون عذر] بشكند، روح ايمان از او خارج می شود.
من لا يحضره الفقيه، ج2، ص118
عَنْ بُرَيْدٍ الْعِجْلِيِّ قَالَ:
سُئِلَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام عَنْ رَجُلٍ شَهِدَ عَلَيْهِ شُهُودٌ أَنَّهُ أَفْطَرَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ ثَلَاثَةَ أَيَّامٍ
قَالَ يُسْأَلُ هَلْ عَلَيْكَ فِي إِفْطَارِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ إِثْمٌ فَإِنْ قَالَ لَا فَإِنَّ عَلَى الْإِمَامِ أَنْ يَقْتُلَهُ وَ إِنْ قَالَ نَعَمْ فَإِنَّ عَلَى الْإِمَامِ أَنْ يَنْهَكَهُ ضَرْباً.
? برَيد عِجلى گوید:
از امام باقر علیه السلام سوال شد درباره ی مردی که شاهدانی علیه او شهادت دهند که روزه ی سه روز از ماه رمضان را شکسته است.
امام عليه السلام فرمود: از او پرسيده می شود آيا بر تو در شکستن روزه ات در ماه رمضان گناهی هست؟ پس اگر بگويد نه، بر امام است كه او را بكُشد. و اگر بگويد آرى، پس بر امام است که او را بسیار بزند.
?? منبع
الكافي (ط - الإسلامية)، ج ۴ ص۱۰۳
عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ:
سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ وُجِدَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ قَدْ أَفْطَرَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ وَ قَدْ رُفِعَ إِلَى الْإِمَامِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ يُقْتَلُ فِي الثَّالِثَةِ.
? سماعه گوید:
از امام صادق علیه السلام پرسیدم درباره ی مردى که در ماه رمضان پیدا می شود، در حالى كه سه بار روزه را شكسته و سه بار به محضر امام برده شده است.
امام علیه السلام فرمود: در دفعه ی سوم كشته می شود.
?? منبع
الكافي (ط - الإسلامية)، ج ۴ ص ۱۰۳
کیفرِ قتل از آن جهت است که شخص، مُنکر حُکم ضروری دین و در واقع مُرتد شده است.
در صحنه هاى وحشتناک دنیا، گاهى براى ما چنین پیش آمدهایى اتفاق افتاده است روزهاى جنگ تحمیلى و به خصوص جنگ شهرها و بمب باران ها و موشک ها را به خاطر بیاورید، چه طور همه چیز در هم مى ریخت ، و مردم از خود بى خبر مى شدند، و نمى دانستند از وحشت چه کنند.
شخصی میگفت :من چند روز فراموش نشدنى ، پر هول و هراس در عمرم دیده ام :
1⃣روزى که مجبور شدیم از عراق بیرون بیاییم ، خدا میداند، و بس که بین راه از نجف تا خرمشهر به ما چه گذشت .
2⃣ روز آتش سوزى وحشتناک در منى سال ۱۳۵۴ ش ۱۳۵۹ ق ، فقط هر کس بوده مى داند، چه بوده و چه شد، والا قابل وصف نیست .
یکى از همشهریان مى گفت ، وقتى چادرها آتش گرفت و فرار کردیم ، با مادر و زنم ساک ها را به دست گرفتیم و به طرف کوه راه افتادیم ، مقدارى که رفتیم ، دیدم راه تنگ است و ازدحام و بند چادرها مانع حرکت است . ساکها را انداختیم ، بعد مادرم را گم کردم ، گذاشتم و رفتم وقتى کنار کوه رسیدم زنم را هم فراموش کرده بودم ، و او هم از من جدا شده بود، خودم بودم و قطعه احرام پایینى لنگ از حوله روى دوش هم خبرى نبود.
3⃣ روز جمعه سیاه ، مکه سال ۱۳۶۶ ششم ذیحجه که هرگز از خاطره ها محو نخواهد شد و باز حاضرین در آن صحنه مى دانند، چه مى گویم . بنده پس از شروع زد و خورد تیراندازى و مشاهده مجروحین ، و صحنه هاى دلخراش ، خواستم آیه شریفه ، رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنک سلطانا نصیرا را بخوانم که از امام صادق علیه السلام وارد است این آیه را در وقت احساس خطر از چیزى بخوانند و بعد آیة الکرسى ، را خطر رفع مى شود هر چه به مغزم فشار آوردم ، این آیه یادم نیامد. از دلم گذشت شاید مصلحت باشد خطرى به من برسد، بعد دیدم ، خیر این توفیق را نداشتم ولى حلقم آن چنان خشک بود و وحشت زده شده بودم که (وترى الناس سکارى و ما هم بسکارى )
4⃣ روز فراموش نشدنى بمباران ، و موشک بارانهاى شهرها، یادتان مى آید چه صحنه هاى هولناکى مى شد، زن و مرد و کوچک و بزرگ سراسیمه وحشت زده ، رنگ پریده ، نمى دانستیم ، چه کنیم کجا برویم ، بدتر از همه آن روزى که با شش هواپیما سیزده نقطه شهر قم را بمباران کردند روز چهارشنبه یکم بهمن ۱۳۶۵ برابر با بیستم جمادى الاولى ۱۴۰۷ ق که هشتاد و اندى شهید وعده زیادى مجروح شده اند، که از جمله از همسایگان ما بیست و هشت نفر شهید شدند، در و دیوار به لرزه درآمد، چند نقطه از خیابان آذر و بازار زده شده بود. درس را تعطیل کردم و دیوانه وار از مسجد بیرون آمدم . گرد و خاک دود و فرار مردم ، و بوق بوق ماشینها انسان را دیوانه تر مى کرد به طرف منزل آمدیم . اول کوچه هفت مترى فهمیدیم ، که طرف خودمان هم بمباران شده به منزل رسیدیم ، همه دیوانه اند اینجا چه شده از شیشه هاى منزل چند تا اصابت بمب قرار گرفته بود گفتم بروم ببینم ، چشمتان روز بد نبید، خانه ها خراب ، سیم هاى برق پاره شده و هنوز به هم مى خورد و جرقه مى زند. لوله آب شکسته ، جسدها گوشه و کنار افتاده ، پاى قطع شده ، بى صاحب ، خونهاى به در و دیوار، جیغ و داد، گریه و ناله ، حالتى به من خدا مى داند و بس . درها شکسته بود و هوا فوق العاده ، سرد و کوران باد. نه برق ، نه آب کنار دیوار صوتى را شکسته و رفتند، ضد هوایى ها هم جز صداى وحشتناک فایده دیگرى نداشتند.
حالا خوب تصور کردید، (وترى الناس سکارى ، و ما هم بسکارى ) یعنى چه !؟ .
اینک به آیات سوره عبس ،توجه کنید:
فاذا جاءت الصاخة یوم یفرالمرء من اخیه و امه و ابیه و صاحبته و بنیه لکل امرى منهم یومئذ شاءن یغنیه وجوه یومئذ مسفرة ضاحکة مستشره و وجوه یومئذ علیها غبرة ترهقها قتره اولئک هم الکفرة الفجرة .
هنگامى که فریادى بر آید و گوش ها را کر کند. روزى که انسان از برادر و مادر و پدر و همسر، و اولاد خودش گریزان است .، آرى روز وانفسا است ؛ هر کس فقط به فکر گرفتارى خود است . بعضى صورتها در آن روز، بشاش و خندان است و بعضى صورتها، هم غبار آلود و گرفته تیره و رنگ پریده ، آن ها همان کافر بد کردارند.
یا ایها الذین الناس اتقوا ان زلزلة الساعة شى ء عظیم یوم ترونها تذهل کل مرضعة عما ارضعت و تضع کل ذات حمل حملها وترى الناس سکارى و ما هم بسکارى ، و لکن عذاب الله شدید
اى گروه مردم ! از پروردگارتان بترسید؛ زیرا زلزله قیامت خیلى مهم است روزى که این زلزله را مى بیند؛ آن چنان وحشت زا است که مادر شیرده از فرزند شیرخوارش صرف نظر و غفلت مى کند و…
عزیزان ! توجه دارید که مادر نسبت به فرزند چه علاقه اى دارد و چگونه خود را به خاطر او به آب و آتش مى زند، و هر کار سختى را تحمل مى کند؛ شبها کنار گهواره با شنیدن صداى دردى و مرضى و یا ناراحتى داشته باشد؛ حاضر است خودش آن مرض را بگیرد، و کودکش خوب شود. تر و خشک کردن و کهنه شستن و غیره و غیره بماند، که معمولا ما مردها حاضر به انجام آن نیستیم .
با همه این اوصاف ، روز قیامت ، او را فراموش مى کند، بچه بى بچه ، عزیز بى عزیز، روز و انفسا، است مگر مى شود کسى به فکر دیگرى باشد!
(و تضع کل ذات حمل حملها)
هر زن باردار و حامله از وحشت و هیجان جنین خود را سقط مى کند (وترى الناس سکارى ) مردم را در آن روز مست مى بینى ؛ گویى عقل ندارند؛ دیوانه وار و سراسیمه ، به هر سو مى روند ولى در واقع مست نیستند، لیکن عذاب خدا شدید است که این چنین ، مردم سر از پا نمى شناسند.