منابع تاریخی گواهی میدهد که پیش از هجرت، مردم مدینه اجساد مردگان خود را در دو گورستانِ «بنی حرام» و «بنی سالم» و گاهی نیز در منازل خود دفن می‌کردند.( تاریخ حرم ائمّه بقیع، 61) لیکن با هجرت مسلمانان به مدینه، بقیع تنها قبرستان مسلمانان گردید و به مرور زمان و با دفن اجساد تعدادِ زیادی از صحابه و تابعین و نیز همسران و دختران و فرزندان و اهلبیت رسول الله(صلی الله علیه وآله) از اهمیت ویژهای برخوردار شد.( مدینه شناسی، 1/321) و گورستانهای پیشین، رفته رفته به حالت متروکه در آمد و از میان رفت
در بقیع اولین کسی که از انصار دفن شده است «اسعد بن زراره» و از مهاجرین «عثمان بن مظعون» بوده است. پس از فوت ابراهیم فرزند رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آن حضرت به صحابه فرمودند ابراهیم را به سلف صالح ما عثمان لاحق کنید و در کنار او به خاک بسپارید. پس از دفن شدن ابراهیم در بقیع، مردم مدینه علاقه‌مند شدند پیکر اقوام و عشیره خود را در آنجا دفن کنند و هر یک از قبایل مدینه درختان و ریشه‌های بخشی از بقیع را قطع و زمین آن را برای همین منظور آماده نمودند. در روایت آمده است که: رسول الله(صلی الله علیه وآله) به دستور خداوند، کنار این قبرستان حضور می یافت و به مدفونین آن سلام می‌کرد و برای آنان از خداوند آمرزش می‌طلبید(اصول کافی، 4/559)
بقیع را از آن رو «بقیع الغرقد» نامیده اند که نوعی درخت خاردار در آنجا می‌روییده و نامش «غرقد» بوده است. سپس آن درخت از میان رفت اما نامش ماندگار شد.(لسان العرب، 1/462) بقیع تا یکصدسال پیش، دیوار و حصاری نداشت، اما اکنون با دیواری بلند محصور گشته و از گذشته تاکنون مسلمانان از هر فرقه و مذهبی، پس از زیارت پیامبرخدا(صلی الله علیه وآله) به اینجا آمده، اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و دیگر آرمیدگان در این گورستان را زیارت می‌کنند. قبر امامان معصوم(علیهم السلام) و تعداد دیگری از دفن شدگان در بقیع نیز دارای قبه و سایبان بوده، که در حمله وهابیان تخریب گردید و اکنون این قبرستان به صورت فضای باز و سادهای درآمده و تنها برخی از قبور از دیواره‌های کوتاهی برخوردار است.
از عزرائیل پرسیدند:
تا بحال گریه نکردی زمانیکه جان بنی آدمی را میگرفتی؟
عزرائیل جواب داد:
یک بارخندیدم،
یک بارگریه کردم
ویک بارترسیدم.
خـــنــــده‌ام ?
زمانی بودکه به من فرمان داده شد جان مردی رابگیرم، اورا در کنار کفاشی یافتم که به کفاش میگفت: کفشم را طوری بدوز که یک سال دوام بیاورد! به حالش خندیدم وجانش راگرفتم.
گـــریـــه‌ام ?
زمانی بود که به من دستور داده شد جان زنی رابگیرم، او را دربیابانی گرم و بی درخت و آب یافتم که درحال زایمان بود.. منتظرماندم تا نوزادش به دنیا آمد سپس جانش را گرفتم.
دلم به حال آن نوزاد بی سرپناه درآن بیابان گرم سوخت وگریه کردم.
تـــرســـم ?
زمانی بودکه خداوندبه من امرکرد جان فقیهی
را بگیرم نوری از اتاقش می آمد هرچه نزدیکتر میشدم نور بیشترمی شد.و زمانی که جانش
را می گرفتم ازدرخشش چهره اش وحشت زده شدم.. دراین هنگام خداوند فرمود:میدانی آن عالم نورانی کیست؟..او همان نوزادی ست که جان مادرش را گرفتی. من مسئولیت حمایتش را عهده دار بودم هرگز گمان مکن که باوجودمن، موجودی در جهان بی سرپناه خواهد بود..
بعد از وفاتت ، سه نوع اندوه بر تو خواهد بود :
1- کسانی که شناخت سطحی از تو دارند میگویند : بیچاره !
2- دوستانت چند ساعت و یا نهایتا چند روز برایت اندوهگین میشوند و سپس به شوخی و خنده های خود میپردازند
3- عمیقترین اندوه و غم داخل خانه خواهد بود. خانواده ات یک هفته ، دو هفته ، یک ماه ، دو ماه و یا نهایتا یک سال غمگین میشوند و سپس تو را در بایگانی خاطرات قرار میدهند !
و اینچنین داستان تو در بین مردم تمام میشود و داستان حقیقی تو شروع میشود : ” آخرت “.
جمال ، مال ، سلامتی ، فرزندان ، … از تو زائل شد. از خانه و کاشانه ات جدا شدی ! و از همسرت نیز … زندگی واقعی شروع شد.
و سؤال اینست : “ برای قبر و آخرتت چه آماده نموده ای؟ “. این حقیقتی است که جای تامل دارد.
حریص باش بر : ” فرائض ، نوافل ، صدقه ی پنهانی ، عمل صالح ، نماز تهجد … “. شاید نجات یابی !
” و ذكّر فإن الذكرى تنفعُ المؤمنين : و ( پیوسته ) پند ( و تذکر ) بده زیرا که بی گمان پند ( و تذکر ) مؤمنان را سود میبخشد “.
چرا میت اگر به عقب برگشت داده شود ” صدقه ” را اختیار میکند؟ چنانچه خدا میفرماید :
” رب لولا أخرتني إلى أجل قريب ! فأصدق : پروردگارا ، اى كاش ( مرگ ) مرا مدت كمى به تاخير مى انداختى ، تا ( در راه تو ) صدقه بدهم “.
علما فرمودند : ” صدقه را ذكر ننمود مگر به خاطر اثرات عظيم صدقه كه بعد از موتش مشاهده مینمايد ! “.
پس زیاد صدقه دهید چرا که مؤمن در روز محشر ، زیر سایه ی صدقه ی خود خواهد بود
امام‌صادق(ع)فرمودند:
گاهى مؤمنى در روز تصميم میگيرد
كه درشب نمازشب بخواند، ولى خوابش میبرد
و موفق به خواندن نماز شب نميشود
خداوند به دليل همان نيت و قصدش اجرِ
نماز شب را ثبت میفرمايد و براى نفس هايش
ثواب تسبيح براى خوابش ثواب صدقه را میدهد
ميزان‌الحكمة؛ج۱۰،ص۲۸۰
پيامبر خدا (ص) فرمودند:
وقتى روز قيامت فرا رسد، خداوندبه گروهى از امتم بال میدهد تا با آنهااز آرامگاهشان به سمت بهشت پروازكنند،
در آنجا خوش و مرفّه هستندو هر طورى كه بخواهند به سرمى برند، فرشتگان به آنها میگويند:
آيا شما حساب را دیدید؟
جواب مىدهند؛ ما حسابى نديديم.
آيا در پل صراط مجازات شديد؟
جواب مىدهند: ما پل صراطى نديديم.
سپس میگويند:آيا جهنّم را ديديد؟
مى گويند: ما چيزى نديديم.
.
آنگاه فرشتگان مىگويند: شما ازامّت كدام پيامبريد؟ جواب میدهند: از امّت حضرت محمّد(ص).
.
فرشتگان مى گويند شما را به خدا سوگند، بگوييد؛ كار شما در دنيا چه بود؟
میگويند: ما دو خصلت داشتيمكه خداوند به خاطر آن اين مقام رابا لطف و رحمت خود مرحمت كرد…!
میپرسند: آن دو خصلت چه بودند؟
اول:در خلوت از خدا شرم مى كرديم
مرتكب گناه شويم..دوم :ديگر آن كه هر
چه خداوند روزى ما كرده بود راضى بوديم.
فرشتگان میگويند:
اين مقام زيبنده شماست…
آداب‌واخلاق دراسلام ص423
انـس با قـرآن
امام علے(علیه السلام) :
عـَلَيـْكـُمْ بـِكـِتـابِ اللّهِ، فـَاِنَّهُ الْحـَبـْلُ الْمـَتينُ وَالنُّورُ الْمُبينُ، وَالشِّفاءُ النّافِعُ وَالرِّىُّ النّاقِعُ وَالْعِصْمَةُ لِلْمُتَمَسِّكِ وَالنَّجاةُ لِلْمُتَعَلِّقِ؛
تمسك كنيد به كتاب خداوند ؛
زيرا اين كتاب طنابے است محكم ؛
و نورے است آشكار ؛
و شفايے است سـودمـند ؛
و چشمه اے است سيراب كننده ؛
نگهبان براے كسے است كه به او تمسك جويد
و نجات براے كسے است كه به آن درآويزد.
?نهج البلاغه: خ ۱۵۵، ص ۴۹۰
پیامبر(ص)فرمودند
هر مسلمان بر مسلمان دیگر، شش حق دارد:
1هنگام ملاقات بر او سلام نماید.
2هنگام مریضى از او عیادت نماید.
3وقتى عطسه زد او را به جمله یرحمک اللّه، دعا کند.
4وقتى از دنیا رفت در مراسم او شرکت کند.
5هنگامى که او را دعوت کرد،اجابت نماید.
6آنچه براى خود مى خواهد، براى او هم دوست بدارد.
آنچه براى خود نمى پسندد، براى او هم روا ندارد.
:بحارالأنوار
پيامبر خدا (ص) فرمودند:
وقتى روز قيامت فرا رسد، خداوندبه گروهى از امتم بال میدهد تا با آنهااز آرامگاهشان به سمت بهشت پروازكنند،
در آنجا خوش و مرفّه هستندو هر طورى كه بخواهند به سر:
آيا شما حساب را دیدید؟
جواب مىدهند؛ ما حسابى نديديم.
آيا در پل صراط مجازات شديد؟
جواب مىدهند: ما پل صراطى نديديم.
سپس میگويند:آيا جهنّم را ديديد؟
مى گويند: ما چيزى نديديم.
آنگاه فرشتگان مىگويند: شما ازامّت كدام پيامبريد؟ جواب میدهند: از امّت حضرت محمّد(ص).
فرشتگان مى گويند شما را به خدا سوگند، بگوييد؛ كار شما در دنيا چه بود؟
میگويند: ما دو خصلت داشتيم كه خداوند به خاطر آن اين مقام رابا لطف و رحمت خود مرحمت كرد…!
میپرسند: آن دو خصلت چه بودند؟
اول:در خلوت از خدا شرم مى كرديم مرتكب گناه شويم..دوم :ديگر آن كه هر چه خداوند روزى ما كرده بود راضى بوديم.
فرشتگان میگويند:اين مقام زيبنده شماست…
آداب‌واخلاق دراسلام ص423
روزي حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) از شيطان پرسيدند :
اي ملعون چرا مانع از صدقه دادن مي شوي؟
شيطان گفت: اي رسول خدا اگر اره اي بر سرم گذارند و مانند درخت اره ام كنند برايم راحت تر است از تحمل صدقه دادن اشخاص.
حضرت فرمودند: چرا از صدقه دادن مردم ناراحتي ؟
شيطان جواب داد : در صدقه پنج خصلت است
1- مال را زياد مي كند
2- مريضان را شفا مي دهد
3- بلاها را دفع مي كند
4- صدقه دهندگان به سرعت از پل صراط عبور مي كنند
5- بدون حساب وارد حساب مي شوندو عذابي برايشان نيست.
رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) پس از شنيدن اين سخنان از شيطان به او فرمودند: خدا عذابت را زياد کند
